نشاء
نشا چیست؟
نشا دانهالی کوچک، سالم، قوی و عاری از آفات و بیماری هایی است که معمولا دارای 4 تا 6 برگ بوده و در محیطی مناسب رشد نموده است و به مجرد بهبود شرایط آب و هوایی مزرعه و یا آماده شدن گلخانه به آنجا منتقل خواهد شد.
نشا کاری چیست؟
اصطلاح نشا کاری به پرورش گیاهان کوچک در ظروف کشت خاص یا نواحی خاصی از مزرعه گفته می شود که بعدا به مکانهایی منتقل می شوند که در آنجا فرآورده ی قابل برداشت را تولید خواهند کرد.
مزیای نشا کاری
سبزیجاتی که به وسیله ی نشا کشت می شوند نسبت به سبزیجاتی که در مزرعه با بذر تولید می شوند فصل رشد کوتاه تری دارند. به همین منظور تولید کنندگان با هدف تولید محصول زودرس، کاهش زمان تولید و تولید دویا چند مرتبه محصول در طول یک فصل رشد، از نشا استفاده می کنند.
تولید نشا در محیط های کنترل شده این مزیت را دارد که از تنش های محیطی، عوامل بیماری زا، آفات و امراض مصون هستند.
از آنجا که امروزه معمولا در سطوح تجاری از بذر های هیبرید F1 برای تولید سبزیجات استفاده می شود و در اکثر موارد قیمت این گونه بذرها بالا هست، استفاده از نشا می تواند راهکار مناسبی برای کاهش هزینه های تولید باشد، چون در این سیستم از تک تک بذور استفاده می شود و نیازی به تنک کردن و حذف علف های هرز مزرعه در اوایل دوره دیده نمی شود.
با استفاده از نشا می توان کود دهی و آبیاری را با راندمان بالاتری در اوایل دوره رشد اعمال نمود.
علاوه بر موارد یاد شده، مزایای دیگری را نیز می توان برای استفاده از نشا در تولید سبزیجات متصور شد که در زیر به عمده ترین آنها اشاره می شود:
- کوتاه تر شدن دوره پرورش گیاهان
- تولید و عرضه محصول به بازار پیش از موعد (زودرسی)
- یکنواختی بیشتر در محصول که معمولا در کشت مستقیم کمتر مشاهده می شود
- امکان کنترل بهتر در مراحل داشت
- استفاده بهینه از فضای زمین
- مدیریت مطلوب تر آفات و بیماری ها
- نیاز به بذر کمتر
- امکان استفاده از فصل رشد به مدت بیشتر
- بالاتر بودن کیفیت گیاهان به دست آمده
- امکان انتخاب گیاهان قوی و سالم جهت کاشت
معایب نشا کاری
هرچند مزایای بسیاری را می توان برای نشا کاری متصور شد، اما در برخی موارد ممکن است به دلایل خاص فیزیولوژیکی، مدیریت نامناسب، عدم اطلاع کافی و … معایبی را برای نشاکاری عنوان نمود:
- هزینه بالای احداث و راه اندازی سیستم تولید نشا
- هزینه بالای کارگری در برخی از سیستم های تولید نشا
- عدم پاسخ مناسب برخی گیاهان به نشاکاری
چرا نشا کاری کنیم؟
اهداف اصلی از پرورش گیاهان به صورت نشا را می توان در سه مورد خلاصه نمود:
- فصل رشد در منطقه کوتاه است و گیاه چنانچه از همان ابتدا در محل اصلی خود کشت شود، نمی تواند دوره ی رشد خود را کامل نماید.
- به دست آوردن محصول زود رس
- به دست آوردن گیاهان یکنواخت از نظر شکل، اندازه و …
این مزایا باعث شده است که در سال های اخیر استفاده از نشا برای تولید تعدادی از سبزی ها افزایش پیدا یابد. امروزه تمام محصول گل کلم و کرفس موجود در آمریکا ترجیحا از پرورش نشا بدست می آیند.
وضعیت مشابهی نیز در انگلستان وجود دارد بطوریکه در آنجا کشت تره فرنگی، کلم بروکلی و حدود 60% از محصول کاهو بیشتر به صورت نشایی تولید می شود.
استفاده از نشا جهت تولید سبزی، روشی است که مزایای بسیاری را می توان برای آن متصور شد.
چنانچه معایبی را بتوان برای استفاده از نشا کاری بیان کرد، می تواند به دلیل عدم اطلاع کافی، مدیریت نامناسب و موارد خاص فیزیولوژیکی باشد.
